Jouw recht moet aan alle kanten worden beschermd

Drie mensen vertelden in deze Pakhuis-uitzending hun ervaringen. Frank legde uit hoe hij vanuit de WW, met behoud van uitkering, een eigen bedrijf op probeerde te zetten maar dat hij van fraude werd beschuldigd. Bewijs ontbrak, maar hij moest wel zijn uitkering terugbetalen. Carolien kreeg in 2020 COVID en kampt nog altijd met heel veel restklachten. Die worden niet begrepen en ze zou volledig aan het werk kunnen. En tenslotte Bilal vertelde over zijn ouders. Zijn vader heeft meegewerkt aan de Deltawerken, maar besloot terug te keren naar Turkije. Omdat hij geen volledige AOW-uitkering kreeg, kon hij rekenen op een aanvulling. Die moest worden terugbetaald omdat de familie een huisje bezit in Turkije waarvan de waarde twijfelachtig is maar dat ook niet kan worden verkocht vanwege de dementie van Bilals moeder. Voor het terugbetalen van de uitkering wordt de hele AOW-uitkering van Bilals ouders ingehouden en kunnen ze geen kant meer op.

Alledrie hebben zij hulp gezocht bij het oplossen van hun problemen, maar ze stranden vaak. Het kan zijn omdat de wetgeving beperkingen heeft, omdat de uitvoering niet meebeweegt of - bij Carolien - omdat ze wordt behandeld (bejegening) als iemand die de boel voor de gek houdt. Aan vier specialisten zijn deze verhalen voorgelegd: Jordy Tschur (Juridisch Loket), Bernard de Leest (SSZ-advocaten), Paul Rotteveel (SVB Garage de Bedoeling) en Jaap van Dooren (UWV Maatwerkplaats). Hoe zijn dit soort ontsporingen te voorkomen?
Een van de belangrijkste conclusies is dat mensen niet weten wat hun rechten zijn en waar ze hun recht kunnen halen áls het misloopt. Bernard de Leest gaf aan dat de bezwaarprocedure heel belangrijk is, omdat daar veel rechtszaken te zijn voorkomen. Maar hij was het met Jordy Tschur eens dat een groot deel van de mensen daar niet eens aan toe komt, omdat ze niet weten dat het kan. Een suggesties aan SVB en UWV om de mogelijkheid van juridische hulp duidelijker op te nemen, namen Paul Rotteveel en Jaap van Dooren graag mee. 

Daar blijft het niet bij. Iedereen was het erover eens dat de wetgeving veel te ingewikkeld is. Voor uitvoerders (SVB, UWV en gemeenten) is dat niet gemakkelijk. Wat niet wil zeggen dat er niets mogelijk is. Dan wordt er wel eens op starre uitvoerend professionals gestuit die de regels mogelijk te strikt uitleggen of onvoldoende de ruimte van de wet kennen. Zowel Rotteveel als Van Dooren herkennen dit en ijveren er in hun organisaties voor om die ruimte dan ook te nemen. Samenwerking tussen alle partijen - dus uitvoerders én juridische hulpverleners - werd ook toegejuicht. 

Tschur stelde voor om eens minder haastig tot beslissingen te komen en mensen meer adempauze te gunnen. Dan kan er rustig een gesprek worden gevoerd. Alle vier waren ze het erover eens ze contact moeten houden hoe mensen beter geholpen kunnen worden. De Leest bleef erop hameren dat mensen echt vooral gespecialiseerde advocaten moeten zoeken en dat die ook - als er geen of nauwelijks inkomen is - grotendeels wordt vergoed. Zelf improviseren vindt niemand aan te raden. Vooral omdat de wetgeving nog altijd zo ingewikkeld is. Maar iedereen heeft er goede hoop op dat dát gaat veranderen. 

• Een gespecialiseerde advocaat zoeken kan via de specialisatievereniging van sociale zekerheidsadvocaten: ssz-advocaten.nl
• In elke gemeente is een Juridisch Loket te vinden waar mensen naartoe kunnen voor een eerste advies. Kijk voor een Juridisch Loket in de buurt juridischloket.nl

Kijk de uitzending van Pakhuis de Zwijger en LCR op 24 mei 2022 terug. 👇🏾